Μια ιδιαίτερα ζοφερή κατάσταση - µε βασανισµούς, βιασµούς και θανάτους αµάχων - που έχει διαµορφωθεί στο Ιράκ µε την παρουσία των αµερικανικών στρατιωτικών δυνάµεων αποκαλύπτουν τα 400.000 απόρρητα έγγραφα που δηµοσιοποίησε η ιστοσελίδα Wikileaks.
Τα απόρρητα αµερικανικά στρατιωτικά έγγραφα που δόθηκαν στη δηµοσιότητα περιγράφουν βασανιστήρια, εικονικές εκτελέσεις, βιασµούς και εγκλήµατα πολέµου για τα οποία προφανώς οι αµερικανικές αρχές είχαν γνώση, δεν έκαναν όµως τίποτα για να τα διερευνήσουν. Τα ντοκουµέντα πιστεύεται ότι έφθασαν στην ιστοσελίδα από την ίδια πηγή – κατά πάσα πιθανότητα έναν αναλυτή των στρατιωτικών µυστικών υπηρεσιών – από την οποία είχαν προέλθει άλλες 90.000 απόρρητα ντοκουµέντα για τον πόλεµο στο Αφγανιστάν, που είχαν δηµοσιοποιηθεί πριν από λίγους µήνες. Στις ολλές αναφορές βασανισµών και κακοποίησης κρατουµένων από τις ιρακινές αρχές, στις οποίες ήταν παρόντες αµερικανοί στρατιωτικοί οι οποίοι και τις κατέγραψαν και συχνά συνοδεύονται από ιατρικές αποδείξεις, περιλαµβάνονται σκηνές όπου οι κρατούµενοι ήταν δεµένοι στα χέρια, τα πόδια και τα µάτια, κρεµασµένοι από τους καρπούς ή τους αστραγάλους και οι ιρακινοί στρατιώτες ή αστυνοµικοί τους µαστίγωναν, τους έδερναν, τους κλώτσαγαν ή τους έκαναν ηλεκτροσόκ στα πόδια και στα γεννητικά όργανα. Σε τουλάχιστον έξι τέτοιες περιπτώσεις καταγράφηκε ο θάνατος των κρατουµένων. Πολλά θύµατα κατήγγειλαν ότι βασανίστηκαν µε χηµικά, καυτό νερό, µπουκάλια και πένσες.
Βάσει συµφωνιών που υπογράφηκαν για την αποχώρηση των συµµαχικών δυνάµεων, περισσότεροι από 9.200 κρατούµενοι παραδόθηκαν στις ιρακινές αρχές. Σύµφωνα µε εκπροσώπους ανθρωπιστικών οργανώσεων, αυτό παραβιάζει τη συνθήκη του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια, καθώς ήταν προφανές ότι οι ιρακινές δυνάµεις έκαναν συστηµατικούς βασανισµούς. Ο ειδικός εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια Μάνφρεντ Νόβακ δήλωσε ότι «µια χώρα παραβιάζει τη συνθήκη όταν παραδίδει κρατουµένους σε µια άλλη χώρα, ξέροντας ότι κινδυνεύουν να υποστούν βασανισµούς». Εντονη ήταν και η αντίδραση του αντιπροέδρου της βρετανικής κυβέρνησης Νικ Κλεγκ, ο οποίος δήλωσε σχετικά µε τις αποκαλύψεις που περιείχαν τα έγγραφα: «Η ανάγνωσή τους είναι θλιβερή και λυπόµαστε για τον τρόπο µε τον οποίο έγιναν οι διαρροές, όµως η φύση των ισχυρισµών για τις καταπατήσεις δικαιωµάτων που διατυπώθηκαν είναι εξαιρετικά σοβαρή».
Οι συµµαχικές δυνάµεις πρόκειται να δεχθούν µεγάλη πίεση και λόγω της επιθετικής χρήσης πυρών από αέρος στο Ιράκ.
Σε ένα περιστατικό στην επαρχία Σαλαχουντίν, βορείως της Βαγδάτης, τον Φεβρουάριο του 2008, έξι παιδιά που µάζευαν ξύλα για τη φωτιά δέχθηκαν επίθεση από αµερικανικά ελικόπτερα Απάτσι, όταν το πλήρωµά τους θεώρησε πως τα παιδιά βάζουν βόµβες στην άκρη του δρόµου. Δύο από τα παιδιά αυτά σκοτώθηκαν επί τόπου. Στα περιστατικά που αναφέρονται στα έγγραφα της Wikileaks υπάρχει, σε περιορισµένο αριθµό, συµµετοχή και βρετανικών στρατευµάτων και γι’ αυτό ο βρετανός δικηγόρος Φιλ Σάινερ ανακοίνωσε ότι πρόκειται να καταφύγει στα βρετανικά δικαστήρια εκ µέρους κρατουµένων που ισχυρίζονται ότι έχουν βασανιστεί στις φυλακές του Ιράκ, βασιζόµενος στα αµερικανικά στρατιωτικά έγγραφα που τώρα δηµοσιοποιήθηκαν. Αξιωµατούχοι του Πενταγώνου δήλωσαν ότι τα ντοκουµέντα αυτά αποκαλύπτουν κάποια «στιγµιότυπα» των γεγονότων, δεν δίνουν όµως όλη την ιστορία. Το βρετανικό υπουργείο Αµυνας επέκρινε τη δηµοσίευση των απόρρητων εγγράφων, ανέφερε όµως ότι όλες οι υποθέσεις που αφορούν τη συµµετοχή βρετανικών στρατευµάτων πρόκειται να διερευνηθούν.
Στα έγγραφα αποκαλύπτεται επίσης πως σκοτώθηκαν 15.000 περισσότεροι άµαχοι από όσους είχε αναφέρει µέχρι τώρα ο αµερικανικός στρατός. Καταρρίπτεται έτσι ο ισχυρισµός των αµερικανών στρατηγών ότι δεν καταµετρούν λεπτοµερώς τους θανάτους των αµάχων. Τα έγγραφα αποδεικνύουν ότι αυτό δεν ισχύει, καθώς οι αµερικανοί στρατιώτες περιγράφουν λεπτοµερώς όλες τις απώλειες ανθρώπινων ζωών από το 2004 έως το 2009, µεταξύ των οποίων 66.081
αµάχων, 23.984 ατόµων που χαρακτηρίζονται «εχθροί» και 15.196 µελών των ιρακινών δυνάµεων ασφαλείας. Αναφέρονται επίσης οι θάνατοι 3.771 αµερικανών και άλλων στρατιωτών.
ΟΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ που περιλαµβάνονται στα σχεδόν 400.000 έγγραφα που έδωσε στη δηµοσιότητα η ιστοσελίδα Wikileaks και αφορούν τον πόλεµο στο Ιράκ από το 2003 έως το 2009. Ολα όσα αναφέρονται στα απόρρητα αυτά ντοκουµέντα έχουν καταγραφεί από αµερικανούς στρατιώτες που βρίσκονταν στον τόπο όπου σηµειώνονταν τα γεγονότα αυτά ή αργότερα βρήκαν αποδείξεις σχετικές.
Λεπτοµερείς αναφορές για τον θάνατο 109.000 ατόµων, µεταξύ των οποίων 66.000 άµαχοι. Από τους θανάτους αυτούς, οι 15.000 γίνονται για πρώτη φορά γνωστοί,παρ’ ότι οφείλονται στις συγκρούσεις λόγω του πολέµου. Απ’ ό,τι φαίνεται, οι Αµερικανοί γνώριζαν γι’ αυτούς αλλά δεν τους είχαν αναφέρει.
Περισσότερες από 1.000 περιπτώσεις βασανιστηρίων, εικονικών θανάτων και κατάχρησης εξουσίας από τις ιρακινές αρχές µεταξύ 2005 και 2009. Τώρα ο ειδικός απεσταλµένος του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια δηλώνει πως οι Ηνωµένες Πολιτείες θα πρέπει να προχωρήσουν στην έρευνα αυτών των περιπτώσεων. Σε πολλά από αυτά τα περιστατικά τα θύµατα υποβλήθηκαν σε ηλεκτροσόκ, τους ξερίζωσαν τα νύχια και τους σοδόµησαν µε µπουκάλια.
Περισσότερες από 300 καταγγελίες κρατουµένων ότι υποβλήθηκαν σε κακοµεταχείριση και βασανισµούς από τις συµµαχικές στρατιωτικές δυνάµεις µετά το σκάνδαλο που προκλήθηκε όταν έγιναν γνωστές ανάλογες περιπτώσεις στις στρατιωτικές φυλακές του Αµπου Γράιµπ. Ενας κρατούµενος ισχυρίζεται ότι αναγκάστηκε από αµερικανούς στρατιώτες να σκάψει και να βγάλει µια βόµβα που είχε τοποθετηθεί στην άκρη του δρόµου και δεν είχε εκραγεί.
Δολοφονία δύο ανδρών για τους οποίους υπήρχε υποψία ότι ανήκαν σε οµάδα µαχητών και οι οποίοι προσπάθησαν να παραδοθούν στο πλήρωµα ενός αµερικανικού ελικοπτέρου Απάτσι, που είχε την κωδική ονοµασία «Crazyhorse 18». Το πλήρωµα ενηµερώθηκε από έναν δικηγόρο στην αµερικανική βάση ότι οι άνδρες δεν µπορούν να παραδοθούν σε ελικόπτερο και έτσι άνοιξαν πυρ εναντίον τους. Επίσης αναφέρεται περιστατικό όπου ελικόπτερο άνοιξε πυρ εναντίον παιδιών που µάζευαν ξύλα, µε αποτέλεσµα να σκοτωθούν δύο από αυτά.
«Στην Ουάσιγκτον έχει δηµιουργηθεί “δωµάτιο πολέµου του Wikileaks”»
ΣΕ ΜΥΣΤΙΚΗ τοποθεσία του Λονδίνου και µε πολλά µέτρα προστασίας, δηµοσιογράφος της ισπανικής εφηµερίδας «Εl Ρais» µίλησε µε τον Τζούλιαν Ασέιντζ, ιδρυτή της ιστοσελίδας Wikileaks, που χαρακτηρίζει τον εαυτό του «δηµοσιογράφο ακτιβιστή» σε µια περίοδο που «οι δηµοσιογράφοι δεν τολµούν να κάνουν ερωτήσεις και φοβούνται την εξουσία».
Με τις αποκαλύψεις του έχει κάνει πολλούς εχθρούς. Ποιους θεωρεί αυτή τη στιγµή τους χειρότερους; «Από άποψη πόρων που διατίθενται για να παρακολουθούνται τα βήµατά µας, την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Φυσικά υπάρχουν και εκεί καλοί άνθρωποι, καλοί φίλοι. Υπάρχει όµως και οµάδα περίπου 120 ατόµων που αποκαλούνται «δωµάτιο πολέµου του Wikileaks» – µια οµάδα που παρακολουθεί επί 24ώρου βάσεως τις δραστηριότητές µας», απαντά ο 39χρονος Αυστραλός. Οι περισσότερες αγωγές και µηνύσεις, διευκρινίζει, προέρχονται από τράπεζες. «Επίσης έχουµε δεχθεί επιθέσεις από την εκκλησία των σαϊεντολόγων, τους µορµόνους και άλλους... Κάποιοι µάλιστα µε έχουν προειδοποιήσει ότι η ζωή µου βρίσκεται σε κίνδυνο». Εκείνος τι πιστεύει σχετικά µε αυτό; «Πιστεύω ότι υπάρχει µικρός αλλά όχι ασήµαντος κίνδυνος. Πιο µεγάλος νοµίζω ότι είναι ο κίνδυνος να συλληφθώ και να δικαστώ. Είναι αποφασισµένοι να εµφανίσουν µια υπόθεση κατασκοπείας εναντίον µου και εναντίον µελών της ιστοσελίδας µου».
«20.000 νεκροί άµαχοι»
Του ασκήθηκε έντονη κριτική για τη δηµοσίευση των ονοµάτων των Αφγανών που συνεργάζονται και δίνουν πληροφορίες στις αρχές επειδή έτσι έθεσε τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Θεωρεί ότι ήταν λάθος; «Μέσα στους δύο µήνες», απαντά, «από τη δηµοσιοποίηση των ντοκουµέντων µέχρι σήµερα δεν έχει κινδυνεύσει ούτε ένας αφγανός πολίτης λόγω αυτών των αποκαλύψεων. Μου κάνει όµως εντύπωση ότι δηµοσιογράφοι όπως ο Μπιλ Κέλερ των “Νew Υork Τimes” που µε επέκρινε για τη δηµοσίευση, δεν ασχολήθηκε καθόλου µε τους 20.000 θανάτους αµάχων, για τους οποίους δεν είχαµε µάθει τίποτε µέχρι σήµερα. Καταλαβαίνω τη δυσκολία αυτής της εφηµερίδας να επικρίνει την αµερικανική κυβέρνηση».
Ο Αλαν Ρούσµπριτζερ, διευθυντής της βρετανικής «Guardian», θεωρεί ότι τα παραδοσιακά µέσα ενηµέρωσης έχουν εγκαταλείψει την παραδοσιακή δηµοσιογραφία επειδή «είναι ακριβή και όχι πολύ σέξι». Ο Ασέιντζ συµφωνεί απολύτως µε αυτή την άποψη, κυρίως λόγω του υψηλού τιµήµατος: «Θα κάνεις εχθρούς, θα έχεις έξοδα και θα δεχθείς αγωγές που συχνά θα θίξουν τα συµφέροντα της ιδιοκτησίας». Ποιο θα είναι το µέλλον άραγε; Μπορεί αυτό να αλλάξει; Η ψηφιακή επανάσταση και πρωτοβουλίες όπως το Wikileaks θα προκαλέσουν την επιστροφή της ερευνητικής δηµοσιογραφίας; Ο Ασέιντζ θεωρεί ότι τα πράγµατα µπορεί να εξελιχθούν µε δύο τρόπους, είτε τα συµφέροντα – οικονοµικά και διεθνή – θα περιορίσουν την ελευθερία του Τύπου είτε ο κόσµος θα πιέσει για τις αποκαλύψεις υλικού που θα εκθέτει τους ισχυρούς µέσα σε ένα οικονοµικό περιβάλλον όπου αυτές οι αποκαλύψεις θα είναι επικερδείς και αυτός που τις κάνει θα είναι νοµικά προστατευµένος. «Αυτή τη στιγµή βρισκόµαστε στο σταυροδρόµι», καταλήγει.
ΤΑ ΝΕΑ
